Kto tak pięknie gra (Agogika)

Kolejnym elementem utworu jest agogika, czyli najprościej powiedzieć tempo. Rozróżniamy trzy rodzaje temp- wolne, umiarkowane i szybkie. Myślę, że bez problemów do rozpoznania dla każdego.

Tempo utworu ma ogromne znaczenie w określaniu charakteru i nastroju. Zauważmy, że rytm i melodia mogą pozostać dokładnie takie same, ale jeśli zmieni się tempo utworu, wówczas całkowicie zmienia się charakter.

 W zapisie mamy dwa sposoby określania tempa- względne i dokładne.

·         Względne, czyli nie mamy podanego dokładnego czasu trwania wartości pulsacyjnej, prędkość tej wartości jest więc względna. Do ogólnego określenia tempa  używamy najczęściej włoskich określeń. Podam kilka przykładów:

Wolne: grave, largo, lento, largetto

Umiarkowane: andante, andantino, moderato, allegretto

Szybkie:  allegro, presto, vivo, vivace

Oczywiście w utworze tempo może się zmieniać i na te zmiany również mamy włoskie określenia, ale może nie będę Was nimi „katować”. W każdym razie możemy przyspieszać, zwalniać, rozszerzać, rozciągać, wracać do poprzedniego tempa itp.

·        Dokładne, czyli mamy dokładnie określony czas trwania. Kto i na podstawie czego określa ten czas? Określa go kompozytor podając na początku utworu wartość np. (ósemka=120)

Tajemnicze znaczki  ;) Co oznacza, że utwór ma być grany w tempie, gdzie ósemka ma trwać tyle, by zmieściło się 120 uderzeń na minutę. Samemu trudno byłoby takie tempo ustalić, dlatego mamy urządzenie, które te uderzenia mierzy. Jest nim metronom! A wynalazł go w 1816 roku Johann Nepomuk Maelzel. Urządzenie to ma jednak nie tylko zastosowanie w określaniu tempa, ale również pomaga muzykom utrzymać jednakowe tempo w trakcie trwania utworu.

Jako ciekawostkę powiem, że został wymyślony „utwór” na 100 metronomów! Nie spodziewajcie się jednak szalonej linii melodycznej ;) Każdy z metronomów ustawiony jest na inne tempo, od czasu do czasu spotykają się razem, na zakończenie pozostaje jeden samotny. Zapraszam :)